Prostorni plan područja posebne namene manastira Studenica.
Osnovni cilj izrade Prostornog plana je, između ostalog, održivi razvoj turizma i ostalih aktivnosti koje unapređuju kvalitet življenja lokalnog stanovništva. Područje ovog plana ukupne je površine 609,5 kvkm. Obuhvata delove teritorije Grada Kraljeva i Opštine Ivanjica, kao i parka prirode Golija, odnosno rezervat biosfere Golija-Studenica.
Neposredna okolina manastira Studenica nalazi se na KO Zasad, Ušće, Brezova i Dolac i obuhvata 269,34 ha. Manastir se svrstava u spomenik kulture izuzetnog značaja, a upisan je i na Listu svetske baštine UNESCO.
Prema planu, neophodno je ukloniti tranzitni saobraćaj sa postojeće trase državnog puta Ivanjica – Ušće, koji prolazi neposredno uz obodni zid manastirskog kompleksa i predvideti izgradnju obilazne saobraćajnice. Važnu saobraćajnu sponu između manastira Studenica i Gradac, predstavlja opštinski put Studenica-Reka-Rudno, te je neophodno izmeštanje dela trase opštinskog puta koji se nalazi u neposrednoj okolini manastirskog kompleksa.
už glavnih putnih koridora potrebno je obezbediti posebne mere zaštite nadležnih Zavoda za zaštitu spomenika kulture, koje definišu uravnoteženu izgradnju objekata u funkciji unapređenja turističke infrastrukture: moteli, auto-kampovi, kulturne rute, odmorišta, sanitarni objekti, ugostiteljski punktovi, mirujući saobraćaj, vidikovci i slično.
Navodi se i da posebna pažnja mora biti usmerena na planiranje ozelenjavanja i uređenje prilaznih pravaca kulturno-istorijskim spomenicima.
“Tradicionalni način života, duh gostopimstva, negovanje narodnih umotvorina, običaja i verovanja vezanih za hijerotope i toponime od kojih se mnogi vezuju za ime Svetog Save, predanja koja su odredila sakralnu topografiju područja i druge tradicionalne tehnike i aktivnosti koje integrišu znanja pojedinaca i lokalnih zajednica, uključiti u očuvanje i upravljanje vrednostima kulturnog predela u svoj njegovoj kompleksnosti,” ističe se u planu.
Kada je reč o novoj izgradnji, mora biti strogo limitirana i isključivo u službi afirmacije graditeljskog nasleđa upisanog na Listu svetske baštine.
Radi unapređenja turističke infrastrukture neophodno je predvideti stavljanje u funkciju postojećeg hotelskog kompleksa, njegovu potpunu rekonstrukciju i eventualnu dogradnju, radi obezbeđenja savremenih uslova za prijem i boravak posetilaca na ovom području.
Zgradu nekadašnje poljoprivredne zadruge staviti u funkciju kulturno-obrazovnih sadržaja i ugostiteljstva i predvideti parterno uređenje centra Studenice.
Obnovu individualnih objekata ograničiti na revitalizaciju tradicionalnih seoskih gazdinstva. Izgradnja novih i rekonstrukcija postojećih objekata mora biti kvalitetne arhitekture, u skladu sa tradicionalnim karakterom gradnje za individualne objekte, uz korišćenje prirodnih materijala za završnu obradu (drvo, kamen, malter, crep) i u svrhu unapređenja standarda i lokalnog razvoja gazdinstava, ali i turističke ponude na lokaciji.
Planom se utvrđuju i pravila građenja.
Rad je predstavljen na Salonu urbanizma u Nišu, koji je održan u organizaciji Udruženja urbanista Srbije.
Prostorni plan područja posebne namene manastira Studenica, koji je naručio Sektor za prostorno planiranje i urbanizam Ministartsva građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture obradilo je JP Urbanizam iz Kragujevca.
Izvor: eKapija
