AKADEMIJA I IZLOŽBA “KRALJEVAČKI SPOMENICI SOLUNCIMA U SLAVU”
Povodom obeležavanja 100 godina od završetka Prvog svetskog rata, Gradski odbor za obeležavanje sto godina od završetka Prvog svetskog rata i Društvo za negovanje tradicija oslobodilačkih ratova Srbije „Jovo Kursula“ iz Kraljeva priredili su akademiju.
Priređena je izložba „Kraljevački spomenici soluncima u slavu“, a potom je, nakon kratkog kulturno – umetničkog programa, u kome su nastupili učenici Muzičke škole „Stevan Mokranjac“ iz Kraljeva, a glumac Milomir Nedeljković kazivao stih ove Milutina Bojića „Plava grobnica“, prikazan i film „Ljudi i događaji koji se pamte, Kraljevački spomenici soluncima u slavu“.
Po broju stradalih i obimu razaranja, Veliki rat je nadmašio sve dotadašnje tragične istorijske događaje. Tih strašnih dana, meseci i godina, Srbija je izgubila trećinu stanovništva, a njena vojska je prošla do tada neviđenu golgotu, ali se sa bojišta u svoju zemlju pobednički vratila.
I, kako se čulo na akademiji, sto godina je za istoriju treptaj oka, ali za nas, smrtnike, to je vreme pamćenja i nezaborava slave srpskog junaštva, muka i pobede. I akademija jeste čas istorije, čas sećanja na naše div junake iz Prvog svetskog rata.
Pomoćnik gradonačelnika grada Kraljeva Sreten Jovanović je podsetio na to da je Kraljevo pretrpelo ogromne gubitke u svim oslobodilačkim ratovima, a posebno u Prvom svetskom ratu, u kome je, na osnovu svedočenja i zapisa, iz svake kuće ko je bio vojno sposoban učestvovao u ratu.
„Zarad toliko žrtava, grad je imao obavezu i, na inicijativu i uz veliku pomoć Društva za negovanje tradicija oslobodilačkih ratova „Jovo Kursula“, organizovao je program posvećen soluncima i izložbu koja će nas podsetiti na
obeležja koja su ostala u sećanje na oslobođenje u Prvom svetskom ratu. Ono što smo upamtili je jedno, ono što nam je preneto kroz istoriju je drugo. Brojni spomenici kojih ima u gradu su nemi svedoci da moramo poštovati, održavati i prenositi na naše mlađe sećanje. Kraljevo je tokom svih ovih sto godina našlo načina i mogućnosti da ne zaboravi svoje pretke“, poručio je Jovanović.
Autor knjige „Kraljevački spomenici soluncima u slavu“ i predstavnik Društva Milan Matijević je istakao značaj obeležavanja sto godina od završetka Prvog svetskog rata i Dana proboja Solunskog fronta. „Sa ovog područja je veliki broj ratnika učestvovao u balkanskim i Prvom svetskom ratu. Oni su odlazili na ratište, vojevali na mnogim terenima, vojištima na kojima je vojevala srpska vojska. Oni su se borili za otadžbinu, za Srbiju.
Nakon proboja Solunskog fronta, jurišali su da isteraju neprijatelja iz svoje zemlje. Po završetku rata narod je dobrovoljnim prilozima pravio spomenike i spomenička obeležja širom naše opštine.
Pedeset sedam spomenika i spomeničkih obeležja postoji na području Kraljeva, veliki broj spomenika krajputaša. Mi smo deo izložili da se vidi kakvo bogatstvo imamo.Ovim smo hteli da doprinesemo da se čuje da Kraljevo razvija veoma uspešno kulturu sećanja na svoje ratnike. Slava srpskim ratnicima! Živela Srbija!“, poruka je hroničara grada Kraljeva Milana Matijevića.
Obraćajući se posetiocima akademije, g radonačelnik grada Kraljeva dr Predrag Terzić se osvrnuo na uticaj Velikog, Prvog svetskog rata, prvog najvećeg vojnog sukoba u svetskoj istoriji, nakon kojeg se geopolitička mapa sveta znatno promenila. „ Svi narodi pamte događaje prema tome kako su uticali na njihovu naciju i njihovu državu. Tako i srpski narod ne broji ove događaje samo kroz broj novih sila u svetu, kroz izmenjenu međunarodne odnose, već presabira svoje žrtve, podiže im spomenike, a kasnije prati da li su ti ljudi izgubili svoje živote za razvoj države, za njen napredak, ili su možda neke decenije izgubili boreći se za ideje koje nisu opstale“, rekao je gradonačelnik dodajući da je danas najvažnije izvući pouke iz istorije. „Danas se ne treba boriti samo za teritorije, već napredak jednog društva i države treba meriti brojem novozaposlenih ljudi, povećanjem bruto domaćeg dohotka zajednice i svekolikim napretkom svakog od članova društva u celini “, poručio je dr Predrag Terzić, zahvalivši pritom svom pomoćniku Sretenu Jovanoviću i članu Gradskog veća Radoju Tomaševiću i svima koji su prisustvovali akademiji, „ a posebno dr Milanu Matijeviću, koji je sa velikom željom i htenjem napisao ovu knjigu i trudio se da svima nama predstavi rezultate svog istraživanja. Mi ćemo sutra otići da
položimo venac na jedan od spomenika podignut soluncima u čast. Mislim da je dobro što konačno izlazimo iz centra grada da pokažemo da su sva naselja u okolini Kraljeva, sva sela, dala vojnike i u Prvom i u Drugom svetskom ratu i da upravo zahvaljujući tim ljudima mi danas imamo slobodu“, poručio je gradonačelnik na svečanosti povodom obeležavanja stogodišnjice završetka Prvog svetskog rata.
